KİMLERE ÜSTÜN ZEKALI DENİR?
KİMLERE ÜSTÜN ZEKALI DENİR?
Öncelikle şimdiye kadar yapılan zeka tanımlarından bazılarını yazmak istiyorum.
Hemen belirtmek gerekir ki, bu belirtiler birer örnektir. Bu belirtileri gösteren her çocuğa üstün zekalı diyemeyiz. Çocuklarda bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa aileler çocuğunu Zeka Testleri yaptırabilirler ve çocuklarının daha iyi eğitim görmeleri için de ellerinden geleni yapmaları gerekir. Aileler bu durumda olan çocukları için neler yapmalıdır. Sonraki yazımda ele almaya çalışacağım.
Şimdi, Üstün Zekalı kime denir? Onu belirtelim. Çok kısa olarak belirtmek gerekirse, bir kişinin ( çocuk, ergen, yetişkin ) aynı zaman diliminde, aynı çevre şartlarında, aynı kültürde, aynı eğitim şartlarında, v.b. olduğu halde aşağıda bazılarını belirttiğimiz potansiyellerini yaşıtlarından veya standartlardan daha iyi, daha üstün, daha hızlı kullanabilen bireylere Üstün Zekalı denir.
Zekanın şimdiye kadar yapılan tanımlarından bazıları;
Yeni yeni fikirler, düşünceler, eserler ortaya koyabilme, anlatılanları, söylenenleri, gösterilenleri doğru anlayabilme, doğru anlatabilme, tasarım yapabilme, iletişim kurma, öğrenebilme, öğrenilenlerden doğru olarak yararlanabilme, öğretebilme, dili kullanabilme, karar verebilme, algılama, hafızada tutabilme, problemleri anlama, problemleri çözme, problemleri yeni yol ve yöntemlerle çözebilme, iletişim kurma, becerikli, pratik düşünebilme, çevreye uyum, akıl yürütebilme, mantığını kullanabilme, soyut düşünebilme, bağımsız düşünebilme, yeni durumlara uyabilme, bilgileri toplayabilme, bilgileri gruplayabilme, analiz yapabilme (ayırabilme, sentez yapabilme, doğru yargıda bulanabilme(doğru hüküm verebilme) bilgileri genelleyebilme, herhangi bir konudaki ip uçlarını değerlendirebilme, ayrıntıları görebilme, sorgulayabilen, yönetebilen, hükmedebilen, doğru eleştirebilen, farkları fark edebilen, benzerleri fark edebilen, uyarıcıları doğru algılayabilen, derin düşünebilen, geniş düşünebilen, gerçekçi düşünebilen, yüksekten düşünebilen, rasyonel düşünebilen, amaçlı davranabilen, içinde bulunduğu zaman, yer, olay, v.b. durumlardaki kendisi için faydalı olan uyarıcıları kullanabilen, içinde bulunduğu zaman, yer, olay, v.b. durumlardaki kendisi için zararlı olan uyarıcılardan kendisini koruyabilen, bulunduğu zamana, yere, ortamlara pozitif olarak uyum sağlayabilen, doğru amaçlar edinebilen, amaçlarına ulaşmasında basamak olan yol ve yöntemleri bilebilen, bunları kullanabilen, sayıları kullanabilen, soyut ilişkileri kavrayabilen, kendi içinden gelen zararlı dürtülerle (iç düdü, nefis, v.b.) zararlı baskılarla baş edebilen, duygularını düzenleyebilmek, karşısındakinin ne hissettiğini anlayabilme, ilişkileri sağlıklı yürütebilme, v.b.
Saygılarımla.
Psikolog Ramazan Boyacı Tel. 0 542 262 99 24 www.ramazanboyaci.com
